La Reforma Educativa de 1990 en Paraguay. Claves para fortalecer la participación democrática en la educación
dc.contributor
Universitat de Barcelona. Facultat d'Educació
dc.contributor.author
Ferreira Ferreiro, Ma. de los Ángeles
dc.date.accessioned
2025-10-28T10:17:18Z
dc.date.available
2025-10-28T10:17:18Z
dc.date.issued
2025-07-26
dc.identifier.uri
http://hdl.handle.net/10803/695601
dc.description
Programa de Doctorat en Educació i Societat
ca
dc.description.abstract
[spa] Esta investigación analiza la participación ciudadana en la formulación de políticas educativas de la Reforma Educativa de 1990 en Paraguay. A partir de una revisión histórica de su pasado reciente y una caracterización de las condiciones actuales de participación en el ámbito educativo del país, se combinaron métodos mixtos (Creswell, 2003) desde la Teoría Crítica (Maldonado, 2018) en dos fases. La primera, descriptiva, analizó la participación de los actores en la Reforma, a partir de fuentes documentales y entrevistas a informantes clave. La segunda, de diagnóstico de la actualidad, identificó desafíos para la participación en la Educación, mediante cuestionarios cerrados a docentes, entrevistas a actores clave y análisis documental. Así, en la primera fase, el análisis exhaustivo del proceso de la reforma educativa revela una narrativa histórica compleja, caracterizada por avances y resistencias en las prácticas democráticas en Paraguay. En la segunda, se delinearon claves para fortalecer las prácticas pedagógicas democráticas, con base en desafíos y recomendaciones específicas para la democratización de los sistemas educativos de Paraguay. Finalmente, se propone que dichos resultados conduzcan la construcción de políticas educativas que aboguen por la formación de una ciudadanía democrática.
ca
dc.description.abstract
[eng] This research analyzes citizen participation in the formulation of educational policies of the 1990
Educational Reform in Paraguay. Based on a historical review of its recent past and a
characterization of the current conditions of participation in the country's educational field, mixed
methods (Creswell, 2003) were combined from Critical Theory (Maldonado, 2018) in two phases.
The first, descriptive, analyzed the participation of the actors in the reform, based on documentary
sources and interviews with key informants. The second, a current diagnosis, identified challenges
for participation in Education, through closed questionnaires to teachers, interviews with key
actors and documentary analysis. Thus, in the first phase, the comprehensive analysis of the
educational reform process revealed a complex historical narrative, characterized by advances
and resistance in democratic practices in Paraguay. In the second, keys to strengthen democratic
pedagogical practices were outlined, based on specific challenges and recommendations for the
democratization of Paraguay's educational systems. Finally, it is proposed that these results lead
to the construction of educational policies that advocate for the formation of democratic
citizenship.
ca
dc.format.extent
472 p.
ca
dc.language.iso
spa
ca
dc.publisher
Universitat de Barcelona
dc.rights.license
L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/
ca
dc.rights.uri
http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/
*
dc.source
TDX (Tesis Doctorals en Xarxa)
dc.subject
Història de l'educació
ca
dc.subject
Historia de la educación
ca
dc.subject
History of education
ca
dc.subject
Reforma de l'educació
ca
dc.subject
Cambio educativo
ca
dc.subject
Educational change
ca
dc.subject
Democratització
ca
dc.subject
Democratización
ca
dc.subject
Democratization
ca
dc.subject
Paraguai
ca
dc.subject
Paraguay
ca
dc.subject.other
Ciències de l'Educació
ca
dc.title
La Reforma Educativa de 1990 en Paraguay. Claves para fortalecer la participación democrática en la educación
ca
dc.type
info:eu-repo/semantics/doctoralThesis
dc.type
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
dc.subject.udc
37
ca
dc.contributor.director
Novella Cámara, Ana M. (Ana María)
dc.contributor.tutor
Novella Cámara, Ana M. (Ana María)
dc.embargo.terms
cap
ca
dc.rights.accessLevel
info:eu-repo/semantics/openAccess
Aquest element apareix en la col·lecció o col·leccions següent(s)
Facultat d'Educació [303]


